Nasze doświadczenia, ale też badania przesiewowe i opracowania statystyczne (przykłady w postaci plików pdf: opracowanie 1 ; opracowanie 2), pokazują, że prawie połowa dzieci w wieku 3-10 lat posiada wady postawy, oznaczające zmiany w obrębie aparatu mięśniowego i układu kostno-stawowego.
Oczywiście są to zmiany w odniesieniu do prawidłowego układu anatomicznego ciała bardzo różne i cześć z nich nie jest łatwa do wskazania. Tym bardziej jednak, szczególnie w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, warto zwrócić na to uwagę, a w przypadku jakichkolwiek wątpliwości zwrócić się o pomoc do specjalisty, czyli lekarza lub fizjoterapeuty.
Co jest przyczyną wad postawy? Na szczęście rzadziej schorzenia wrodzone, a częściej nabyte, czyli nasz styl życia, nadwaga lub otyłość. Dlaczego na szczęście? Bo wcześnie zdiagnozowane wady postawy można dość łatwo korygować. Ale po pierwsze, trzeba o nich wiedzieć, a po drugie, trzeba potem konsekwentnie realizować plan opracowany przez lekarza lub fizjoterapeutę.
Kiedy najczęściej pojawiają się nabyte wady postawy? Skoro ich przyczyną jest nasz styl życia, to ich występowanie nasila się przy okazji owego stylu życia zmiany. Trzeba tu wskazać przede wszystkim takie momenty (w zakresie wieku 3-10 lat) jak rozpoczęcie uczęszczania dziecka, do żłobka, przedszkola czy szkoły. Zmiana ta może w równym stopniu dotyczyć kwestii ruchowych, czyli np. przeważającego siedzącego trybu życia, czy też kwestii zmiany w odżywianiu.
Jak zatem sprawdzić czy nasze dziecko nie ma problemów z prawidłową postawą, a tym samym rozwojem fizycznym? Najprostsze kryteria są dwojakiego typu:
– obserwacja dziecka, zarówno pod kątem oceny naturalności postawy, jak i chęci do podejmowania wysiłku fizycznego czy też ogólniej aktywności ruchowej;
– stały kontakt z wychowawcą lub opiekunem mającymi codzienny kontakt z dzieckiem, w zakresie dokładnie analogicznym jak w przypadku obserwacji własnych;
Co powinno nas zaniepokoić? Postanowiliśmy zasięgnąć dodatkowej rady ekspertów i wykorzystaliśmy do tego celu kontakty z kliniką Enel-Sport. Oto co usłyszeliśmy: Pierwsze co powinno zaniepokoić rodzica to unikanie aktywności ruchowej albo szybkie „poddawanie się”. Trudności z rzutem i chwytem piłki, problem z pokonywaniem przeszkód, wchodzeniem np. na krawężniki, chodzeniem po schodach, częste potykanie się podczas chodu lub biegu.
Od siebie dodamy jeszcze elementy opisane w naszym cyklu związanym z podstawowymi umiejętnościami ruchowymi (physical literacy) oraz kontrolę sposobu siedzenia, ale nie na krześle, tylko na podłodze, a szczególnie skłonności dzieci do częstego i długotrwałego zachowywania tzw. pozycji W.
O co powinniśmy zapytać wychowawcę lub opiekuna? Zgodnie z radą fizjoterapeutów z Enel-Sport pytajmy o naturalną dla dzieci skłonność do aktywności ruchowej. Czy odbiega swym poziomem od reszty dzieci. Czy nasze dziecko uczestniczy w zabawach, gonitwach, berkach, itp.? Czy łatwo się poddaje i wycofuje z zabawy? To oczywiście może równie dobrze świadczyć o nastawieniu, czy też sferze psychicznej, ale jeśli w innych sytuacjach dziecko jest pewne siebie, wierzy w swojej umiejętności, to dlaczego tu miałoby być inaczej? Potknięcia, popchnięcia, wywrotki, są naturalną częścią zabawy, ale jeśli występują zbyt często i samoistnie, a więc bez dodatkowej „pomocy” innych szalejących w zabawie maluchów, to również może być sygnał dla rodzica. Wiele placówek realizuje oczywiście też zajęcia gimnastyki, gimnastyki korekcyjnej czy zajęć ogólnorozwojowych i tam tym bardziej wady postawy powinny być widoczne i wychwytywane. Nie bójmy się więc dopytywać również prowadzących, o to jak oceniając sprawność naszego dziecka. Nawet jeśli nie mają dodatkowych kwalifikacji, to doświadczenia z pracą i obserwacją setek dzieci, pozwolą im łatwiej zauważyć niepokojące objawy.
Na koniec najważniejsza konkluzja. Wcześnie wykryte wady postawy i drobne dysfunkcje ruchowe są w zdecydowanej większość dość łatwe do wyeliminowania. Z drugiej strony wady niekorygowane, pozostawione bez żadnej reakcji, mają zdecydowaną tendencję do nasilania się, nawarstwiania, a ciało człowieka dodatkowo szuka kompensacji obciążając dodatkowo inne części lub grupy mięśni i układ kostny.
Dlatego zakończymy apelem. Jeśli otrzymujemy sygnał ze żłobka, przedszkola, szkoły, klubu, itp. lub sami widzimy, coś co niepokoi nas w postawie, chodzie lub siadzie dziecka, nie zwlekajmy z wizytą i konsultacją u specjalisty. Może okazać się co prawda, że nie było to konieczne i jest to jakiś przejściowy, ale naturalny etap rozwoju, ale może się też okazać, że sami lub z pomocą fizjoterapeuty prostymi choć systematycznymi ćwiczeniami i zmianami nawyków, wyeliminujemy zagrożenie konieczności długotrwałego leczenia, czy w skrajnym przypadku interwencji chirurgicznej. Warto o to zadbać.
W przygotowaniu niniejszego wpisu, ale też w filmach z akcji Zdrowo i Sportowo poświęconych wadom postawy, korzystaliśmy z pomocy i gościnności Kliniki Enel-Sport
ENEL-SPORT – klinika dla każdego
Zespół medyczny ENEL-SPORT tworzą wyjątkowi specjaliści z całej Polski. Na jego czele stoi dr n. med. Jacek Jaroszewski, wybitny ortopeda, lekarz Reprezentacji Polski w Piłce Nożnej i Klubu Piłkarskiego Legia Warszawa. Dzięki doświadczeniu w pracy ze sportowcami – szczególnie wymagającymi pacjentami, silnie narażonymi na kontuzje i urazy – lekarze ENEL-SPORT są w stanie postawić trafną diagnozę i zaproponować optymalną metodę leczenia nawet w najbardziej skomplikowanych przypadkach, nie tylko ortopedycznych. Jesteśmy oficjalnym partnerem medycznym Klubu Piłkarskiego Legia Warszawa, zaufało nam wielu czołowych polskich zawodników różnych dyscyplin.
www.enelsport.pl
www.facebook.com/enelsport
www.instagram.com/enelsport
W kolejnych wpisach, ale też filmach z akcji Zdrowo i Sportowo pokażemy jak wzmacniać mięśnie postawy.
Film: Prawidłowa postawa ciała – ćwiczenia
Wpisy powiązane:
Sprawność fizyczna dzieci w wieku 2-4 lat – lista podstawowych umiejętności
Sprawność fizyczna dzieci w wieku 4-6 lat – lista podstawowych umiejętności
7 sposobów na sprawdzenie czy Twoje dziecko jest sprawne fizyczne
